روایت: مردن بیمعرفت امام، مردن زمان جاهلیت است
أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ النُّعْمَانِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مَرْوَانَ عَنْ فُضَيْلِ بْنِ يَسَارٍ قَالَ: سَمِعْتُ أَبَاجَعْفَرٍ عَلَيْهِالسَّلاَمُ يَقُولُ: مَنْ مَاتَ وَ لَيْسَ لَهُ إِمَامٌ فَمِيتَتُهُ مِيتَةُ جَاهِلِيَّةٍ، وَ مَنْ مَاتَ وَ هُوَ عَارِفٌ لِإِمَامِهِ لَمْ يَضُرَّهُ تَقَدَّمَ هَذَا الأَمْرُ أَوْ تَأَخَّرَ، وَ مَنْ مَاتَ وَ هُوَ عَارِفٌ لِإِمَامِهِ كَانَ كَمَنْ هُوَ مَعَ القَائِمِ فِي فُسْطَاطِهِ.
فضیل بن یسار گفت: از امام باقر علیهالسلام شنیدم که میفرمود: هر كس بميرد در حالی که امامى نداشته باشد، مردن او مردن زمان جاهليت است؛ و هر كس بميرد در حالی که عارف به امامش باشد، جلو افتادن یا تأخیر اين امر [ظهور] به او ضررى نمیرساند؛ و هر کس بمیرد در حالی که عارف به امامش باشد، همچون كسى است که همراه قائم علیهالسلام و در خیمه او باشد.
الکافي، ج۱، ص۳۷۱ و الغيبة للنعمانی، ج۱، ص۳۳۰ و إثبات الهداة بالنصوص و المعجزات، ج۱، ص۱۱۲ و بحارالأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمةالأطهار علیهمالسلام، ج۵۲، ص۱۴۲
مُحَمَّدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ إِسْحَاقَ عن أَبُوعَلِيِّ بْنِ هَمَّامٍ قَالَ: سَمِعْتُ مُحَمَّدَ بْنَ عُثْمَانَ العَمْرِيَّ يَقُولُ: سَمِعْتُ أَبِي يَقُولُ: سُئِلَ أَبُومُحَمَّدٍ الحَسَنُ بْنُ عَلِيٍّ عَلَيْهِالسَّلاَمُ وَ أَنَا عِنْدَهُ عَنِ الخَبَرِ اَلَّذِي رُوِيَ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُالسَّلاَمُ أَنَّ الأَرْضَ لاَ تَخْلُو مِنْ حُجَّةٍ لِله عَلَی خَلْقِهِ إِلَی يَوْمِ القِيَامَةِ وَ أَنَّ مَنْ مَاتَ وَ لَمْ يَعْرِفْ إِمَامَ زَمَانِهِ مَاتَ مِيتَةً جَاهِلِيَّةً، فَقَالَ عَلَيْهِالسَّلاَمُ: إِنَّ هَذَا حَقٌّ كَمَا أَنَّ النَّهَارَ حَقٌّ، فَقِيلَ لَهُ: يَا اِبْنَ رَسُولِالله! فَمَنِ الحُجَّةُ وَ الإِمَامُ بَعْدَكَ؟ فَقَالَ: اِبْنِي مُحَمَّدٌ هُوَ الإِمَامُ وَ الحُجَّةُ بَعْدِي، مَنْ مَاتَ وَ لَمْ يَعْرِفْهُ مَاتَ مِيتَةً جَاهِلِيَّةً، أَمَا إِنَّ لَهُ غَيْبَةً يَحَارُ فِيهَا الجَاهِلُونَ وَ يَهْلِكُ فِيهَا المُبْطِلُونَ وَ يَكْذِبُ فِيهَا الوَقَّاتُونَ، ثُمَّ يَخْرُجُ، فَكَأَنِّي أَنْظُرُ إِلَی الأَعْلاَمِ البِيضِ تَخْفِقُ فَوْقَ رَأْسِهِ بِنَجَفِ الكُوفَةِ.
ابوعلی بن همام از محمد بن عثمان عمری [نایب دوم امام زمان] از پدرش [نایب اول امام زمان]: نزد ابومحمد حسن بن علی عليهالسلام بودم كه از ایشان راجع به خبری كه از پدران حضرت روايت شده كه زمين تا روز قيامت از حجت خدا بر خلقش خالی نمیشود و اینکه هر كس بميرد و امام زمانش را نشناسد، به مرگ جاهليت مرده است، پرسیدند. حضرت فرمود: به راستی اين حقیقت است، همانطور که روز حقیقت دارد. به ایشان گفتند: ای پسر رسولاللّٰه! حجت و امام بعد از تو كيست؟ فرمود: پسرم محمد امام و حجت بعد از من است. هر كس بميرد و معرفت به او نداشته باشد، به مرگ جاهليت مرده است. آگاه باشيد كه برای او غيبتی است كه جاهلان در آن سرگردان شوند و دروغ پردازان در آن هلاک گردند و تعیین وقت کنندگان در آن دروغ گويند، سپس خروج میکند. گويا به پرچمهای سفيدی که بالای سرش در نجف کوفه در اهتزاز است، مینگرم. کمالالدين و تمام النعمة، ج۲، ص۴۰۹ إعلام الوری بأعلام الهدی، ج۲، ص۲۵۳ کشف الغمة في معرفة الأئمة، ج۲، ص۵۲۸ الوافي، ج۲، ص۳۹۶ إثبات الهداة بالنصوص و المعجزات، ج۵، ص۹۸ بهجة النظر في إثبات الوصاية و الإمامة للأئمة الاثنيعشر علیهمالسلام، ج۱، ص۱۴۱ بحارالأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمةالأطهار علیهمالسلام، ج۵۱، ص۱۶۰
أَحْمَدُ بْنُ إِدْرِيسَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِالجَبَّارِ عَنْ صَفْوَانَ عَنِ الفُضَيْلِ عَنِ الحَارِثِ بْنِ المُغِيرَةِ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِالله عَلَيْهِالسَّلاَمُ: قَالَ رَسُولُالله صَلَّی الله عَلَيْهِ وَ آلِهِ مَنْ مَاتَ لاَ يَعْرِفُ إِمَامَهُ مَاتَ مِيتَةً جَاهِلِيَّةً. قَالَ: نَعَمْ. قُلْتُ: جَاهِلِيَّةً جَهْلاَءَ أَوْ جَاهِلِيَّةً لاَ يَعْرِفُ إِمَامَهُ؟ قَالَ: جَاهِلِيَّةَ كُفْرٍ وَ نِفَاقٍ وَ ضَلاَلٍ.
حارث بن مغيره گفت: به امام صادق عليهالسلام گفتم: رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: هر كس بميرد و به امامش معرفت نداشته باشد به مرگ جاهليت مرده است. فرمود: بله. گفتم: جاهليت مطلق يا جاهليتی كه امامش را نشناسد؟ فرمود: جاهليت كفر و نفاق و گمراهی.
الکافی، ج۱، ص۳۷۷ و تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة، ج۲۸، ص۳۵۳ و إثبات الهداة بالنصوص و المعجزات، ج۱، ص۱۱۴ و بحارالأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمةالأطهار علیهمالسلام، ج۸، ص۳۶۲
